Στα βουνά των Καλαβρύτων, Χελμού και Ερύμανθο, ζει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά, αλλά και σπάνια, αμφίβια της ελληνικής πανίδας: η σαλαμάνδ...
Στα βουνά των Καλαβρύτων, Χελμού και Ερύμανθο, ζει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά, αλλά και σπάνια, αμφίβια της ελληνικής πανίδας: η σαλαμάνδρα (Salamandra salamandra). Πρόκειται για είδος που ξεχωρίζει για τον εντυπωσιακό χρωματισμό του — μαύρο γυαλιστερό σώμα με κίτρινες κηλίδες — και για τη στενή του σχέση με το νερό και την υγρασία των ορεινών περιοχών.
Είδος προτεραιότητας προστασίας
Η σαλαμάνδρα είναι είδος προτεραιότητας για την προστασία της άγριας ζωής, σύμφωνα με την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η παρουσία της θεωρείται ένδειξη καθαρού και υγιούς περιβάλλοντος. Στην Αχαΐα απαντάται κυρίως στις σκιερές και υγρές περιοχές του Χελμού και του Ερυμάνθου, όπου υπάρχουν ρυάκια, πηγές και δάση με παχύ στρώμα βλάστησης.
«Η σαλαμάνδρα είναι βιοδείκτης περιβαλλοντικής ποιότητας. Όπου ζει, σημαίνει ότι το νερό και το έδαφος παραμένουν αμόλυντα», αναφέρει δασοφύλακας της περιοχής Καλαβρύτων.
Μορφολογία και συμπεριφορά
Το μήκος της φτάνει τα 25 εκατοστά, με τα θηλυκά να είναι συνήθως μεγαλύτερα από τα αρσενικά. Εμφανίζεται κυρίως μετά τη βροχή, γι’ αυτό και είναι γνωστή τοπικά ως «βροχαλίδα» ή «βρονταλίδα». Είναι νυκτόβιο και αργοκίνητο ζώο, που τρέφεται με ασπόνδυλα, όπως σαλιγκάρια, σκουλήκια και νύμφες εντόμων, συμβάλλοντας στη φυσική ρύθμιση των πληθυσμών τους.
Τοξικότητα και αναπαραγωγή
Οι αδένες του δέρματός της εκκρίνουν τοξικές ουσίες, οι οποίες λειτουργούν ως αμυντικός μηχανισμός απέναντι σε θηρευτές. Για τον άνθρωπο είναι ακίνδυνη, εκτός εάν υπάρξει άμεση επαφή με πληγές ή μάτια, που μπορεί να προκαλέσει ήπιο ερεθισμό.
Η αναπαραγωγή της πραγματοποιείται νωρίς την άνοιξη. Τα θηλυκά γεννούν 20 έως 40 προνύμφες σε στάσιμα ή αργοκίνητα νερά, οι οποίες αναπτύσσονται έως ότου αποκτήσουν άκρα και μπορέσουν να ζήσουν εκτός νερού.
Ικανότητα αναγέννησης
Η σαλαμάνδρα είναι ένα από τα ελάχιστα σπονδυλωτά που διαθέτουν ικανότητα αναγέννησης κατεστραμμένων μελών του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των άκρων και της ουράς. Η ιδιότητά της αυτή μελετάται επιστημονικά για πιθανές εφαρμογές στη βιοϊατρική.
Απειλές και ανάγκη διατήρησης
Η απώλεια κατάλληλων ενδιαιτημάτων, η αποψίλωση και η ρύπανση των νερών αποτελούν βασικούς κινδύνους για το είδος. Παρά τις δυσκολίες, στα ορεινά οικοσυστήματα των Καλαβρύτων, του Χελμού και του Ερυμάνθου εξακολουθεί να επιβιώνει πληθυσμός σαλαμάνδρας, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία διατήρησης της περιοχής σε φυσική κατάσταση.
Η παρουσία της σαλαμάνδρας στα βουνά της Αχαΐας αποτελεί ένδειξη οικολογικής ισορροπίας και υπενθύμιση ότι ακόμη και τα πιο μικρά και αθόρυβα είδη αποτελούν κρίσιμο κομμάτι της βιοποικιλότητας της χώρας.
Δεν υπάρχουν σχόλια