Την Παρασκευή 16 Μαΐου 2025, κατά την 6η τακτική διά ζώσης συνεδρίασή του, με αφορμή το πρόσφατα δημοσιευμένο Π.Δ.11.04.2025/ΦΕΚ 194Δ'/...
ΟΜΟΦΩΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ :
Ο Δήμος Καλαβρύτων εκφράζει την εύλογη ανησυχία και την πλήρη αντίθεσή του στο πρόσφατα δημοσιευμένο Π.Δ.11.04.2025/ΦΕΚ 194Δ'/15.04.2025, το οποίο αφορά τη διαδικασία οριοθέτησης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρό θεσμικό ζήτημα, καθώς η εφαρμογή του εν λόγω διατάγματος επιφέρει εκτεταμένες συνέπειες στην πολεοδομική οργάνωση των περιοχών της υπαίθρου και την οικιστική εξέλιξη χιλιάδων ιστορικών οικισμών της χώρας μας.
Οι προβλέψεις του διαταράσσουν εμφανώς την καθημερινότητα των πολιτών και τη δυνατότητα δημιουργίας αξιοπρεπούς κατοικίας, περιορίζουν δραστικά τη δυνατότητα δόμησης στον εξωαστικό χώρο και δεν ευνοούν την περαιτέρω προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
Η οριοθέτηση των οικισμών αποτελούσε διαχρονικά θεμελιώδη παράγοντα για την τοπική ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την περιφερειακή ισορροπία. Η ένταξη ενός ακινήτου εντός των ορίων ενός μικρού οικισμού παρείχε σημαντικά πλεονεκτήματα ως προς τους όρους δόμησης και κατά συνέπεια καθόριζε ουσιαστικά τη χρηστική, την οικονομική και την εμπορική του αξία.
Το Π.Δ./ΦΕΚ194Δ 715.04.2025 ακυρώνει οριζοντίως όλες τις επεκτάσεις ορίων οικισμών που πραγματοποιήθηκαν μετά το 1983 με αποφάσεις Νομαρχών κατ’ επιταγή των σαφών προβλέψεων της ισχύουσας τότε σχετικής νομοθεσίας και αφετηρία τον Ν. 1337/1983.
Ορίζει πως στα πλαίσια των εκπονούμενων Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) και των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) πρέπει να γίνει επαναοριοθέτηση όλων των οικισμών με βάση αεροφωτογραφίες περασμένων δεκαετιών αγνοώντας τις ήδη υπάρχουσες κατασκευές οι οποίες οικοδομήθηκαν με βάση νόμιμες οικοδομικές άδειες μετά το 1983, τις οποίες τοποθετεί πλέον εκτός σχεδίου και θέτει εν αμφιβόλω την ίδια τη νομιμότητα τους. Παράλληλα χιλιάδες μη δομημένα ακίνητα που για δεκαετίες θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα, αποχαρακτηρίζονται και μετατρέπονται σε «εκτός σχεδίου», χάνοντας το δικαίωμα δόμησης με ανυπολόγιστες οικονομικές συνέπειες για τους ιδιοκτήτες τους.
Η αναφορά του διατάγματος ότι υπήρχε «έλλειψη αρμοδιότητας των Νομαρχών για οριοθέτηση των οικισμών και επέκταση των ορίων τους» σύμφωνα με τις πρόσφατες
αποφάσεις του ΣτΕ - ενώ θεωρούνταν νόμιμες για 40 χρόνια- δεν μπορεί να χρησιμοποιείται τώρα ως πρόσχημα για να μεταφερθεί το κόστος των λανθασμένων κρατικών πρακτικών στους πολίτες. Δεν είναι θεσμικά αποδεκτό το κράτος να δημιουργεί τετελεσμένα γεγονότα χωρίς μεταβατικές ρυθμίσεις, χωρίς αποζημιώσεις, χωρίς πρόβλεψη προστασίας των ιδιοκτητών που επί δεκαετίες έδρασαν καλόπιστα με βάση τη νομιμότητα, διαταράσσοντας με τον τρόπο αυτό κάθε έννοια ασφάλειας δικαίου και κλονίζοντας σοβαρά την εμπιστοσύνη των Πολιτών στους δημόσιους θεσμούς.
Χαρακτηριστικά επισημαίνονται τα παρακάτω:
1. Οι οριοθετημένοι οικισμοί κάτω των 2.000 κατοίκων αποτελούν το 92% του συνόλου των 12.800 οικισμών της χώρας.
2. Εκτιμάται ότι το 80% των σημερινών άρτιων και οικοδομήσιμων οικοπέδων με βάση τις προβλέψεις του νέου Π.Δ. Θα βρεθούν εκτός ορίων οικισμού.
3. Το 2024 εκδόθηκαν 8.500 οικοδομικές άδειες σε αυτούς τους οικισμούς σε όλη τη χώρα, που αντιπροσωπέυουν το 18% της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας.
4. Η αναμενόμενη απώλεια εμπορικής αξίας για τους ιδιοκτήτες υπολογίζεται σε ποσό άνω των 100 δισ. ευρώ πανελλαδικά.
5. Η Πελοπόννησος διαθέτει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά οικισμών στην Ελλάδα και η εφαρμογή του Π.Δ. 129/2025 θα επιφέρει σημαντικό πλήγμα στην οικοδομική δραστηριότητα, την αξία της ακίνητης περιουσίας και τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών.
Το Π.Δ. 129/2025 επιχειρεί μια πλήρη «επαναφορά» των ορίων όλων αυτών των οικισμών σε παλαιότερες περιόδους - το 1923 ή το 1983- με εργαλείο τις παλιές αεροφωτογραφίες. Έτσι, οι άτυπες ή ημιεπίσημες επεκτάσεις που έγιναν μεταξύ 1983-2024, δεν αναγνωρίζονται. Πρακτικά, όλα τα ακίνητα που βρίσκονται σε αυτές τις ζώνες χάνουν το δικαίωμα δόμησης. Αναλυτικότερα, η επαναφορά αυτών των ακινήτων σε περιοχές που θα θεωρούνται πλέον «εκτός σχεδίου» επιφέρει αθροιστικά τις παρακάτω δυσμενείς επιπτώσεις:
I. Αύξηση ελάχιστης αρτιότητας στα 4 στρέμματα.
II. Μείωση συντελεστή δόμησης σε 0,2.
III. Αυστηρότερους περιορισμούς ύψους και όγκου.
IV. Περίπλοκες διαδικασίες έκδοσης αδειών.
V. Οικονομική απαξίωση των ιδιοκτησιών.
VI. Συνεχιζόμενη φορολόγηση με βάση παλαιές αντικειμενικές αξίες (ΕΝΦΙΑ κτλ.).
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η απουσία οποιοσδήποτε πρόβλεψης προστασίας των πολιτών που έχουν ήδη χτίσει ή σχεδιάζουν να χτίσουν, ενώ η λογική των «τριών ζωνών» που προβλέπει το διάταγμα (A, Β, Β1) δεν απαντά σε καμία ουσιαστική ανάγκη των τοπικών κοινωνιών, δημιουργώντας επιπλέον γραφειοκρατικά εμπόδια. Το Π.Δ. προωθεί μια συγκεντρωτική, άκαμπτη και οριζόντια προσέγγιση στον πολεοδομικό σχεδίασμά, αγνοώντας τις χωρικές, κοινωνικές και οικονομικές ιδιαιτερότητες και παραμέτρους κάθε περιοχής και οδηγεί στην ολοκληρωτική απαξίωση και τον περαιτέρω δημογραφικό μαρασμό της υπαίθρου αντί της ενεργοποίησης κινήτρων και ειδικών ρυθμίσεων για την αποτροπή της αστυφιλίας στα πλαίσια της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου και της ισόρροπης ανάπτυξης της χώρας.
Η συμμετοχή των Δήμων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απουσιάζει, ενώ ακόμα και ο ρόλος των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων περιορίζεται στην τυπική επικύρωση προαποφασισμένων επιλογών, ακολουθώντας τις «οδηγίες» του Π.Δ. Η χωρική πολιτική δεν μπορεί να είναι τιμωρητική ούτε να παραβλέπει την αρχή της χρηστής διοίκησης και του σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών. Η ισόρροπη ανάπτυξη, ιδίως στην περιφέρεια, απαιτεί ορθολογικό σχεδίασμά με κοινωνική συναίνεση, επιστημονικά κριτήρια και δημοκρατική διαβούλευση και λογοδοσία.
Ως Δημοτικό Συμβούλιο ενός μαρτυρικού ιστορικού Δήμου με μεγάλο αριθμό (130) οικισμών και ιδιαίτερη συμβολή στην ιστορική εξέλιξη και τους αγώνες του έθνους, ζητούμε άμεσα:
• Την απόσυρση-τροποποίηση του Π.Δ. 194Δ /15.04.2025.
• Τη δρομολόγηση μιας ουσιαστικής, θεσμικά κατοχυρωμένης και συμμετοχικής διαδικασίας επαναπροσδιορισμού των ορίων των οικισμών, με ενεργό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των ΤΠΣ/ΕΠΣ.
• Την απλοποίηση και άμεση δρομολόγηση των διαδικασιών πολεοδόμησης εντός του πλαισίου των ΤΠΣ και ΕΠΣ με χρηματοδότηση από την Πολιτεία.
• Τη νομοθετική κατοχύρωση της προστασίας της υφιστάμενης διαμορφωμένης κατάστασης, με τη ρητή πρόβλεψη –σαφώς διατυπωμένη - περί μη αναδρομικότητας του Π.Δ. και αποτροπής ανατροπών που θίγουν ιδιοκτησιακά και πολεοδομικά δικαιώματα.
• Το εν λόγω διάταγμα εγείρει σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας, καθώς παραβιάζει ευθέως το άρθρο 17 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την προστασία της ιδιοκτησίας.
Η χώρα μας έχει ανάγκη από σταθερότητα, σαφείς κανόνες δικαίου και πολιτικές που ενδυναμώνουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την Πολιτεία και όχι από οριζόντιες θεσμικές ανατροπές και δημιουργία νέων αδιεξόδων.
Η ανθεκτικότητα και η αειφορία της υπαίθρου αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για την εθνική επιβίωση και πρόοδο τα επόμενα χρόνια.
Εξουσιοδοτεί τον Δήμαρχο Καλαβρύτων, κ. Αθανάσιο Παπαδόπουλο, να αποστείλει το παρόν ψήφισμα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και σε κάθε άλλο αρμόδιο φορέα.
Η απόφαση (ψήφισμα) αυτή έλαβε αύξοντα αριθμό 43/2024.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.