γράφει ο Αθανάσιος Νασιόπουλος Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Πρόεδρος της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων Αγαπητοί σ...
γράφει ο Αθανάσιος Νασιόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Πρόεδρος της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων
Αγαπητοί συμπατριώτες η 11η Μαΐου 2023 είναι, θέλω να πιστεύω για όλους του Καλαβρυτινούς και όχι μόνο, αλλά ιδιαίτερα για μας τους Αρμπουναίους μια μεγάλη ημέρα. Θα μείνει στην ιστορική μας μνήμη ως μια σημαντική ημέρα, δεδομένου ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αποφάσισε την Αγιοκατάταξη του Αοίδιμου και Οσιότατου Μοναχού Χριστόφορου Παναγιωτόπουλου, γνωστού με το όνομα Παπουλάκος, από το χωριό Άρμπουνα Καλαβρύτων, ο οποίος με βάση και τα λόγια του Σεβασμιότατου και σεπτού Ποιμενάρχη μας Ιερώνυμου αποτελεί “Σκεύος Εκλογής” του Κυρίου, πιστών εγκαλλώπισμα, αγλάισμα της Τοπικής μας Εκκλησίας, ένας νέος Απόστολος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Αναμένοντας την τελική έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπου εστάλη η απόφαση της Ιεράς Συνόδου, νοιώθω ιδιαίτερα συγκινημένος και θέλω ευθυρρήμονα να ομολογήσω ότι αυτή η απόφαση της Ιεράς Συνόδου είναι για μας τους απογόνους του Αοίδιμου Μοναχού ένα υπέροχο νέο μέγιστων διαστάσεων, το οποίο δικαιώνει αγώνες πολλών χρόνων της Συλλογικότητάς μας ως Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων αλλά και πάνδημης της Καλαβρυτινής Κοινότητας και όχι μόνο, η οποία ενστερνίστηκε την προσπάθεια μας και ομόθυμα πίστεψε στο δίκαιο αίτημα αναγνώρισης και Αγιοκατάταξης του Οσιότατου Παπουλάκου.
Πριν περάσω σε κάποια ιστορικά στοιχεία για τις ενέργειες και τις προσπάθειες της Ένωσης Αρμπουναίων για την ανάδειξη και την Αγιοκατάταξη του Αοίδιμου Μοναχού θέλω να ευχαριστήσω προσωπικά αλλά και εκφράζοντας τα αισθήματα του Διοικητικού Συμβουλίου της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων – το οποίο εξέδωσε σχετικό ψήφισμα - τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ιερώνυμο της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας ο όποιος έβαλε ως λαβαροφόρος στην πρέπουσα κοίτη τις διαδικασίες Αγιοκατάταξης τόσο στη Συνοδική Επιτροπή Νομοκανονικών και Δογματικών Ζητημάτων, όσο στη συνέχεια στην Ιερά Σύνοδο το μεγάλο αυτό θέμα.
Επίσης ευγνώμονες απευθύνουμε τις θερμότατες ολόθυμες ευχαριστίες μας προς το Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερώνυμο και τα σεπτά Μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για την έγκριση της Ιστορικής Πρότασης Αγιοκατάταξης του Αοίδιμου Μοναχού. Σεβάσμιες ευχαριστίες απευθύνονται επίσης προς τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας και Σουφλίου κ. Δαμασκηνό, Πρόεδρο της Συνοδικής Επιτροπής επί των Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων και στα Τακτικά Μέλη αυτής, Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο, Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνα κ. Κύριλλο. Τέλος ιδιαίτερες ευχαριστίες στους Ελλογιμότατους κ. Βλάσιο Φειδά και κ. Γεώργιο Ανδρουτσόπουλο, για την θετική εισήγηση προς την Διαρκή Ιερά Σύνοδο και τέλος στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Άρτας κ. Καλλίνικο, επίσης Τακτικό Μέλος της προαναφερθείσης Συνοδικής Επιτροπής, για την σύνταξη της απόλυτα ιστορικά και θεολογικά τεκμηριωμένης και άκρως εμπεριστατωμένης εισήγησης.
Ταπεινά αναμένουμε και την τυπική έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου που πιστεύουμε δεν θα αργήσει.
Επιτρέψτε μου τον όρο τυπική έγκριση διότι γνωρίζω – από σχετική αλληλογραφία που είχαμε παλιότερα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο – ότι η θέση του πατριαρχείου είναι θετική για το θέμα. Ο Παναγιότατος σε επιστολή του μας ανέφερε συγκεκριμένα:
«Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστοφόρος, ο επικληθείς «Παπουλάκος», απεστάλη υπό του Θεού εν ζήλω Ηλιού δια να κηρύξη τα θεία δικαιώματα, να διδάξη την πατρώαν πίστιν και να ελέγξη οθνείας επιδράσεις εις την λειτουργίαν του εκκλησιαστικού και κοινωνικού σώματος. Ηγαπήθη μεν σφόδρα υπό του ευσεβούς λαού του Θεού, όστις ανεγνώρισεν εν τω προσώπω αυτού τον εκφραστήν της γνησίας εκκλησιαστικής παραδόσεως και ευσεβείας, εδιώχθη δε υπό των κρατούντων, δι̉ ους εγένετο κατά το ψαλμικόν «βαρύς και βλεπόμενος» ως δήθεν υποκινητής στάσεως κατά του πολιτεύματος, και εκοιμήθη οσιακώς εν τη Ιερά Μονή Παναχράντου της Άνδρου, διανύων εν αυτή την επιβληθείσαν αυτώ εκκλησιαστικήν ποινήν εγκλεισμού. Η μνήμη του επεβίωσε μέχρι σήμερον αγαθή εν τω εκκλησιαστικώ πληρώματι».
Εμείς οι Αρμπουναίοι συντοπίτες του Αοίδιμου Μοναχού, που έχουμε την μέγιστη τιμή από το μικρό χωριό μας τον Άρμπουνα να κατάγεται αυτός ο αγωνιστής της Ορθοδοξίας, νοιώθαμε πάντα ασύνορο το χρέος και την αγωνία, ότι αυτή η Μορφή, αυτός ο Μάρτυρας της Ορθοδοξίας και της Ρωμιοσύνης αξίζει να τιμηθεί καταλαμβάνοντας την θέση που του ανήκει στην Ιστορία και στην Εκκλησία. Η Ένωση Αρμπουναίων, με άοκνες προσπάθειες από την ίδρυσή της, προσπάθησε να αναδείξει με τον καλύτερο τρόπο την τεράστια Ιερή Μορφή του. Συγκέντρωσε όλο το απαραίτητο ιστορικό αρχείο, το 1973 με ενέργειές της Ένωσής μας επαναπατρίστηκε στο χωριό Άρμπουνα η σεπτή κάρα του Όσιου Παπουλάκου από την Μονή Παναχράντου της Άνδρου. Ακόμα το 1987 με απόφαση της τότε υπουργού πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη η ομώνυμος Μονή «Κοιμήσεως της Θεοτόκου - Οσίου Παπουλάκου» στο χωριό Άρμπουνα ανακηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο. Θα ήταν ασέβεια στο σημείο αυτό να μην αναφέρω τον διακαή ζήλο του αείμνηστου δασκάλου Ανδρέα Νασιόπουλου, ο οποίος πρωτοστάτησε στις παραπάνω ενέργειες και στην προσπάθεια αναγνώρισης του ρόλου και της προσφοράς στην Ορθοδοξία του αοίδιμου Παπουλάκου. Ο ίδιος συνέγραψε και άφησε παρακαταθήκη δυο πονήματα - βιβλία για τη ζωή και το έργο του Παπουλάκου και του χωριού του Άρμπουνα, μέσα στα οποία συγκέντρωσε και όλη την αρίφνητη βιβλιογραφία περί του Μοναχού.
Το 2001 η Πολιτιστική Ένωση Αρμπουναίων, μέσω της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κατέθεσε υπόμνημα και αίτηση στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος με αίτημα την Αγιοκατάταξη του Μοναχού. Σε αυτήν την πρωτοβουλία ήταν πάνδημη και ενεργός η συμπαράσταση του τότε Δήμου Κλειτορίας - στη συνέχεια Δήμου Καλαβρύτων - και συλλογικοτήτων όπως, της Ομοσπονδίας όλων των Πολιτιστικών Συλλόγων και Ενώσεων του Δήμου Κλειτορίας, της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης, Πολιτιστικών Ενώσεων και πολλών άλλων φορέων. Στον τότε φάκελο προς την Ιερά Σύνοδο είχαν κατατεθεί δεκάδες ψηφίσματα συλλογικών φορέων.
Ο τότε Σεβασμιότατος Αμβρόσιος στην επιστολή κατάθεσης της πρότασης προς την Ιερά Σύνοδο καταληκτικά έγραφε:
«…Η συνειδησις του λαού έχει ήδη εκφραστεί, όπως και εις την περίπτωσιν του Οσίου Εφραίμ. Υπάρχει η καλή έξωθεν μαρτυρία, η οποία συνηγορεί για την αγιοποίησίν του….
…..Από όλα τα ως άνω νομίζουμε ότι ήλθεν η ώρα για κάποιαν σοβαράν απόφασιν αγιοποιήσεως του Μοναχού ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΥ, ο οποίος εθυσιάσθη και εμαρτύρησε για την Ορθοδοξία…..»
Μια σειρά δημοσιεύσεων, ημερίδων, εκδηλώσεων και συνεδρίων που οργανώθηκαν επίσης τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία της Πολιτιστικής μας Ένωσης, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, συνεισέφεραν στην περαιτέρω ανάδειξη της Κοινωνικής, της Ιστορικής και της θρησκευτικής πλευράς της βιοτής και του έργου του Αοίδιμου Χριστοφόρου Παναγιωτόπουλου Παπουλάκου, ενώ η αρθρογραφία, η κειμενογραφία και η βιβλιογραφία για την Μορφή του Οσιότατου Μοναχού ήταν συνεχής. Να γιατί στην αρχή μίλησα για δικαίωση των προσπαθειών με τις τελευταίες αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου.
Όπως προανέφερα με ταπεινότητα και σεβασμό θα αναμένουμε την ολοκλήρωση των διαδικασιών Αγιοκατάταξης του από τον Άρμπουνα Καλαβρύτων Όσιου και Ομολογητή Χριστοφόρου Παναγιωτόπουλου Παπουλάκου (γέννηση περί 1775, τελευτή 18/1/1861).
Παραμένουμε στη διάθεση της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας για τα περαιτέρω. Νοιώθουμε ως Αρμπουναίοι ακόμα βαρύτερο το φορτίο των τιμητικών υποχρεώσεών μας για τη συνέχεια.
Σε επόμενο δημοσίευμα θα αναφερθώ αναλυτικά στη Μορφή, τη βιοτή και την προσφορά του Αοίδιμου Μοναχού.
Αθανάσιος Νασιόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Πρόεδρος της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Πρόεδρος της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων
Αναμένοντας την τελική έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπου εστάλη η απόφαση της Ιεράς Συνόδου, νοιώθω ιδιαίτερα συγκινημένος και θέλω ευθυρρήμονα να ομολογήσω ότι αυτή η απόφαση της Ιεράς Συνόδου είναι για μας τους απογόνους του Αοίδιμου Μοναχού ένα υπέροχο νέο μέγιστων διαστάσεων, το οποίο δικαιώνει αγώνες πολλών χρόνων της Συλλογικότητάς μας ως Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων αλλά και πάνδημης της Καλαβρυτινής Κοινότητας και όχι μόνο, η οποία ενστερνίστηκε την προσπάθεια μας και ομόθυμα πίστεψε στο δίκαιο αίτημα αναγνώρισης και Αγιοκατάταξης του Οσιότατου Παπουλάκου.
Πριν περάσω σε κάποια ιστορικά στοιχεία για τις ενέργειες και τις προσπάθειες της Ένωσης Αρμπουναίων για την ανάδειξη και την Αγιοκατάταξη του Αοίδιμου Μοναχού θέλω να ευχαριστήσω προσωπικά αλλά και εκφράζοντας τα αισθήματα του Διοικητικού Συμβουλίου της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων – το οποίο εξέδωσε σχετικό ψήφισμα - τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ιερώνυμο της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας ο όποιος έβαλε ως λαβαροφόρος στην πρέπουσα κοίτη τις διαδικασίες Αγιοκατάταξης τόσο στη Συνοδική Επιτροπή Νομοκανονικών και Δογματικών Ζητημάτων, όσο στη συνέχεια στην Ιερά Σύνοδο το μεγάλο αυτό θέμα.
Επίσης ευγνώμονες απευθύνουμε τις θερμότατες ολόθυμες ευχαριστίες μας προς το Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερώνυμο και τα σεπτά Μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για την έγκριση της Ιστορικής Πρότασης Αγιοκατάταξης του Αοίδιμου Μοναχού. Σεβάσμιες ευχαριστίες απευθύνονται επίσης προς τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδας και Σουφλίου κ. Δαμασκηνό, Πρόεδρο της Συνοδικής Επιτροπής επί των Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων και στα Τακτικά Μέλη αυτής, Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομο, Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνα κ. Κύριλλο. Τέλος ιδιαίτερες ευχαριστίες στους Ελλογιμότατους κ. Βλάσιο Φειδά και κ. Γεώργιο Ανδρουτσόπουλο, για την θετική εισήγηση προς την Διαρκή Ιερά Σύνοδο και τέλος στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Άρτας κ. Καλλίνικο, επίσης Τακτικό Μέλος της προαναφερθείσης Συνοδικής Επιτροπής, για την σύνταξη της απόλυτα ιστορικά και θεολογικά τεκμηριωμένης και άκρως εμπεριστατωμένης εισήγησης.
Ταπεινά αναμένουμε και την τυπική έγκριση του Οικουμενικού Πατριαρχείου που πιστεύουμε δεν θα αργήσει.
Επιτρέψτε μου τον όρο τυπική έγκριση διότι γνωρίζω – από σχετική αλληλογραφία που είχαμε παλιότερα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο – ότι η θέση του πατριαρχείου είναι θετική για το θέμα. Ο Παναγιότατος σε επιστολή του μας ανέφερε συγκεκριμένα:
«Ο Οσιώτατος Μοναχός Χριστοφόρος, ο επικληθείς «Παπουλάκος», απεστάλη υπό του Θεού εν ζήλω Ηλιού δια να κηρύξη τα θεία δικαιώματα, να διδάξη την πατρώαν πίστιν και να ελέγξη οθνείας επιδράσεις εις την λειτουργίαν του εκκλησιαστικού και κοινωνικού σώματος. Ηγαπήθη μεν σφόδρα υπό του ευσεβούς λαού του Θεού, όστις ανεγνώρισεν εν τω προσώπω αυτού τον εκφραστήν της γνησίας εκκλησιαστικής παραδόσεως και ευσεβείας, εδιώχθη δε υπό των κρατούντων, δι̉ ους εγένετο κατά το ψαλμικόν «βαρύς και βλεπόμενος» ως δήθεν υποκινητής στάσεως κατά του πολιτεύματος, και εκοιμήθη οσιακώς εν τη Ιερά Μονή Παναχράντου της Άνδρου, διανύων εν αυτή την επιβληθείσαν αυτώ εκκλησιαστικήν ποινήν εγκλεισμού. Η μνήμη του επεβίωσε μέχρι σήμερον αγαθή εν τω εκκλησιαστικώ πληρώματι».
Εμείς οι Αρμπουναίοι συντοπίτες του Αοίδιμου Μοναχού, που έχουμε την μέγιστη τιμή από το μικρό χωριό μας τον Άρμπουνα να κατάγεται αυτός ο αγωνιστής της Ορθοδοξίας, νοιώθαμε πάντα ασύνορο το χρέος και την αγωνία, ότι αυτή η Μορφή, αυτός ο Μάρτυρας της Ορθοδοξίας και της Ρωμιοσύνης αξίζει να τιμηθεί καταλαμβάνοντας την θέση που του ανήκει στην Ιστορία και στην Εκκλησία. Η Ένωση Αρμπουναίων, με άοκνες προσπάθειες από την ίδρυσή της, προσπάθησε να αναδείξει με τον καλύτερο τρόπο την τεράστια Ιερή Μορφή του. Συγκέντρωσε όλο το απαραίτητο ιστορικό αρχείο, το 1973 με ενέργειές της Ένωσής μας επαναπατρίστηκε στο χωριό Άρμπουνα η σεπτή κάρα του Όσιου Παπουλάκου από την Μονή Παναχράντου της Άνδρου. Ακόμα το 1987 με απόφαση της τότε υπουργού πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη η ομώνυμος Μονή «Κοιμήσεως της Θεοτόκου - Οσίου Παπουλάκου» στο χωριό Άρμπουνα ανακηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο. Θα ήταν ασέβεια στο σημείο αυτό να μην αναφέρω τον διακαή ζήλο του αείμνηστου δασκάλου Ανδρέα Νασιόπουλου, ο οποίος πρωτοστάτησε στις παραπάνω ενέργειες και στην προσπάθεια αναγνώρισης του ρόλου και της προσφοράς στην Ορθοδοξία του αοίδιμου Παπουλάκου. Ο ίδιος συνέγραψε και άφησε παρακαταθήκη δυο πονήματα - βιβλία για τη ζωή και το έργο του Παπουλάκου και του χωριού του Άρμπουνα, μέσα στα οποία συγκέντρωσε και όλη την αρίφνητη βιβλιογραφία περί του Μοναχού.
Το 2001 η Πολιτιστική Ένωση Αρμπουναίων, μέσω της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κατέθεσε υπόμνημα και αίτηση στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος με αίτημα την Αγιοκατάταξη του Μοναχού. Σε αυτήν την πρωτοβουλία ήταν πάνδημη και ενεργός η συμπαράσταση του τότε Δήμου Κλειτορίας - στη συνέχεια Δήμου Καλαβρύτων - και συλλογικοτήτων όπως, της Ομοσπονδίας όλων των Πολιτιστικών Συλλόγων και Ενώσεων του Δήμου Κλειτορίας, της Παγκαλαβρυτινής Ένωσης, Πολιτιστικών Ενώσεων και πολλών άλλων φορέων. Στον τότε φάκελο προς την Ιερά Σύνοδο είχαν κατατεθεί δεκάδες ψηφίσματα συλλογικών φορέων.
Ο τότε Σεβασμιότατος Αμβρόσιος στην επιστολή κατάθεσης της πρότασης προς την Ιερά Σύνοδο καταληκτικά έγραφε:
«…Η συνειδησις του λαού έχει ήδη εκφραστεί, όπως και εις την περίπτωσιν του Οσίου Εφραίμ. Υπάρχει η καλή έξωθεν μαρτυρία, η οποία συνηγορεί για την αγιοποίησίν του….
…..Από όλα τα ως άνω νομίζουμε ότι ήλθεν η ώρα για κάποιαν σοβαράν απόφασιν αγιοποιήσεως του Μοναχού ΠΑΠΟΥΛΑΚΟΥ, ο οποίος εθυσιάσθη και εμαρτύρησε για την Ορθοδοξία…..»
Μια σειρά δημοσιεύσεων, ημερίδων, εκδηλώσεων και συνεδρίων που οργανώθηκαν επίσης τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία της Πολιτιστικής μας Ένωσης, σε συνεργασία και με άλλους φορείς, συνεισέφεραν στην περαιτέρω ανάδειξη της Κοινωνικής, της Ιστορικής και της θρησκευτικής πλευράς της βιοτής και του έργου του Αοίδιμου Χριστοφόρου Παναγιωτόπουλου Παπουλάκου, ενώ η αρθρογραφία, η κειμενογραφία και η βιβλιογραφία για την Μορφή του Οσιότατου Μοναχού ήταν συνεχής. Να γιατί στην αρχή μίλησα για δικαίωση των προσπαθειών με τις τελευταίες αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου.
Όπως προανέφερα με ταπεινότητα και σεβασμό θα αναμένουμε την ολοκλήρωση των διαδικασιών Αγιοκατάταξης του από τον Άρμπουνα Καλαβρύτων Όσιου και Ομολογητή Χριστοφόρου Παναγιωτόπουλου Παπουλάκου (γέννηση περί 1775, τελευτή 18/1/1861).
Παραμένουμε στη διάθεση της Ιεράς Μητρόπολης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας για τα περαιτέρω. Νοιώθουμε ως Αρμπουναίοι ακόμα βαρύτερο το φορτίο των τιμητικών υποχρεώσεών μας για τη συνέχεια.
Σε επόμενο δημοσίευμα θα αναφερθώ αναλυτικά στη Μορφή, τη βιοτή και την προσφορά του Αοίδιμου Μοναχού.
Αθανάσιος Νασιόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Πρόεδρος της Πολιτιστικής Ένωσης Αρμπουναίων
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.