"Η ΑΔΙΑΝΟΗΤΗ ΑΦΗΓΗΣΗ" ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

Προβλήθηκε στα Καλάβρυτα, στις 11 Δεκεμβρίου, σε πρώτη προβολή, η μικρού μήκους ταινία του Κωνσταντίνου Καλαντζή, που διερευνά μνήμες της κ...

Προβλήθηκε στα Καλάβρυτα, στις 11 Δεκεμβρίου, σε πρώτη προβολή, η μικρού μήκους ταινία του Κωνσταντίνου Καλαντζή, που διερευνά μνήμες της καταστροφής των Καλαβρύτων με βάση την αφήγηση του επιζώντα Γιώργου Δημόπουλου.
Ήταν μια ακόμη επιτυχημένη πρωτοβουλία της Ένωσης Καλαβρυτινών Αθήνας, με την αμέριστη συμπαράσταση του Δήμου Καλαβρύτων, του Μουσείου Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, και της Ένωσης Θυμάτων.

Στην προβολή παρευρέθηκαν οι αρχές του τόπου και πλήθος κόσμου. Ήταν συγκινητική η παρουσία πολλών από τα «παιδιά του 1943», επιζώντων της καταστροφής που βίωσαν τα τραγικά γεγονότα σαν μικρά παιδιά, τότε, κλεισμένα στο Δημοτικο Σχολείο, όπως άλλωστε και ο πρωταγωνιστής – αφηγητής Γ. Δημόπουλος.
«Η αφήγηση του κ. Δημόπουλου, ενός από τους πραγματικούς πρωταγωνιστές των τραγικών γεγονότων του Δεκεμβρίου 1943, είναι ένα αδιαμφισβήτητο ιστορικό ντοκουμέντο, διασώζει την ανθρώπινη αλήθεια και αποτελεί πολύτιμο στοιχείο για την κατανόηση της σύγχρονης ιστορίας» τόνισε ο πρόεδρος της Ένωσης Καλαβρυτινών κ. Ευθ. Βαζαίος κατά την εισαγωγική παρουσίαση της εκδήλωσης.
Η ταινία διερευνά μνήμες των φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν από το στρατό της Βέρμαχτ το 1943 στα Καλάβρυτα. Είναι επικεντρωμένη στον επιζώντα Γιώργο Δημόπουλο και την αφήγησή του για την ημέρα της καταστροφής, όπως την έζησε σαν 13χρονο αγόρι, γλιτώνοντας την εκτέλεση από τύχη. Ο Δημόπουλος περιδιαβαίνει με το σκηνοθέτη, μαζί και το κοινό, σε τόπους τραγικούς, αναβιώνοντας τα βήματα που έκανε εκείνη την ημέρα, αφού εγκατέλειψε το σχολείο, στο οποίο κρατούνταν όμηροι γυναίκες και παιδιά. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, ανακαλεί πρόσωπα, τοπία και πράγματα που συνάντησε, από φλεγόμενα σπίτια που κατέρρεαν δίπλα σε περιβόλια, έως ένα τρομαγμένο κορίτσι που ξανασυνάντησε τυχαία, ηλικιωμένη γυναίκα πια, 70 χρόνια μετά. Ο πρωταγωνιστής συζητά επίσης με το σκηνοθέτη τις δυσκολίες και τα όρια της αφήγησης του Ολοκαυτώματος, καθώς και ευρύτερα τις δυσκολίες της μετατροπής της ωμής εμπειρίας σε οπτική και λεκτική αναπαράσταση.
Στο τέλος της προβολής ο δημιουργός της ταινίας Κωστής Καλαντζής, καθηγητής ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, καταγόμενος και ο ίδιος από τα Καλάβρυτα, μίλησε για την ανησυχία που υπάρχει σε μαρτυρικές περιοχές, όπως τα Καλάβρυτα και το Δίστομο, ότι οι μνήμες της καταστροφής χάνονται καθώς πεθαίνουν οι επιζώντες. Ανέλυσε το συμβολικό ρόλο των επιζώντων στις κοινωνίες αυτές και τη σημασία που δίνεται στην αυτοψία και την όραση σαν τρόπους βίωσης του παρελθόντος. Αυτά τα συνέδεσε με σύγχρονες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα και με τοπικές συζητήσεις για γερμανικούς θεσμούς που διεκδικούν ρόλο χορηγού.
Στη συζήτηση που ακολούθησε έλαβαν μέρος, πλην του σκηνοθέτη, και οι Κυρίες Φ. Γουσέτη, πανεπιστημιακός και Α. Παπαϊωάννου, μουσειολόγος. Δόθηκε έμφαση στις δυσκολίες του εγχειρήματος από πλευράς αφηγητή αλλά και σκηνοθέτη, πράγμα που χάρισε στην ταινία τον τίτλο ‘Αδιανόητη Αφήγηση’. Ο Δημόπουλος προσπαθεί να αποδώσει με λεπτομέρεια τις μνήμες του και τα συναισθήματά του, έτσι όπως απορρέουν από αυτές. Η αγωνία του να μεταδώσει αυτό που δεν περιγράφεται με λέξεις και δεν μπορεί να καταλάβει, όπως ο ίδιος συχνά λέει, όποιος δεν έχει ζήσει τόσο ακραία βία, είναι και η κινητήριος δύναμη που τον κάνει να μην σταματάει να εξιστορεί. Στόχος του είναι να μάθουν οι επόμενες γενιές και να εφοδιαστούν με εργαλεία τέτοια, ώστε να μπορούν να αποφύγουν τα βήματα που θα οδηγούσαν σε ανάλογες καταστροφές.
Η Κυρία Γουσέτη χρησιμοποίησε τον όρο «μεταμνήμη», μια λέξη που περιγράφει τη σχέση που έχουν οι επόμενες γενιές με το προσωπικό, το συλλογικό και το πολιτισμικό τραύμα που έχει περαστεί σε αυτές συχνά από το συγγενικό τους περιβάλλον που έχει βιωμένη τραυματική μνήμη. Η μεταμνήμη των τραυματικών γεγονότων που έχει περαστεί σε ανθρώπους που δεν τα έχουν βιώσει, είπε η Κυρία Γουσετη, μπορεί να είναι πολύ δυνατή, σε κάποιες περιπτώσεις ισχυρότερη από τις μνήμες γεγονότων που έχουν βιωθεί από τους ίδιους. «Η ταινία ‘Αδιανόητη αφήγηση’ είναι προϊόν μεταμνήμης, περασμένης από τον κύριο Δημόπουλο στον κύριο Καλαντζή και η προβολή της δημιουργεί εξακολουθητικά παρόμοιες σχέσεις. Η συνθήκη αυτή ενδυναμώνεται από την αφήγηση των σχέσεων της προσωπικής με τη συλλογική μνήμη έτσι όπως αυτές προκύπτουν από τα φωτογραφικά δοκίμια που έχουν σωθεί και επιλεγεί, για να αποτυπώσουν τη πολιτισμική μνήμη της καταστροφής των Καλαβρύτων».
Στη συζήτηση υπήρξε συμμετοχή πολλών από τους Καλαβρυτινούς που ήταν παρόντες. Είναι σαφές το μήνυμα της Καλαβρυτινής κοινωνίας, ότι πρέπει να διατρανωθεί ανά τον κόσμο η αλήθεια για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα και να αποδοθεί επιτέλους δικαιοσύνη. Μετά την ύβρη, επέρχεται η νέμεση. Αυτό στα Καλάβρυτα δεν έχει ακόμη συμβεί.